 Bà Cấn Thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư tại phiên tòa ở tỉnh Hòa Bình ngày 5/5/2021. |
Hôm 18/5, gia đình của bà Cấn Thị Thêu, nhà tranh đấu vì quyền đất đai đang bị cầm tù, đã có buổi gặp gỡ và nhận được sự quan tâm của các nhà ngoại giao từ các nền dân chủ phương Tây.
Vào ngày 5/5, bà Cấn Thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư bị chính quyền Việt Nam kết án mỗi người 8 năm tù giam và 3 năm quản chế với cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước”. Cũng với cáo buộc này, một người con trai khác của bà Thêu là ông Trịnh Bá Phương đang bị giam cầm, chờ ngày xét xử.
Từ Dương Nội, Hà Đông, bà Trịnh Thị Thảo, con của bà Thêu, với với VOA về cuộc gặp giữa gia đình và các nhà ngoại giao nước ngoài tại Hà Nội:
“Ngày 18/5 lúc 11h30 chúng tôi gặp các phái đoàn Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Hà Lan, với mục đích là gia đình tố cáo bộ mặt thật của cộng sản độc tài Việt Nam; tố cáo việc họ bắt liền một lúc 3 người trong gia đình tôi và tố cáo đàn áp nhân quyền của chính quyền Việt Nam trong thời gian gần đây”.
Việt Nam tuyên án 16 năm tù cho mẹ con nhà hoạt động đất đai Cấn Thị Thêu
“Họ kết án mẹ tôi Cấn Thị Thêu và em tôi Trịnh Bá Tư với một mức án rất nặng nề ...chỉ vì dám đứng lên đấu tranh đòi hỏi sự công bằng trước pháp luật của người dân Dương Nội mất đất, chỉ vì luôn ủng hộ cho việc đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam”, bà Thảo chia sẻ trên Facebook về nội dung cuộc trao đổi với các viên chức ngoại giao.
“Trước khi bị bắt mẹ, em và anh tôi luôn bị cộng sản Việt Nam sách nhiễu, đánh đập dã man, câu lưu trái phép, các đại sứ quán vô cùng bất ngờ khi biết an ninh của Nghệ An đã đánh em Tư và rất nhiều người hôm đi đón bố tôi, em Tư đã bị đánh gần mù mắt và sau đó phải đi mổ mắt”, bà Thảo viết.
Bà Thảo cho biết ông Trịnh Bá Phương hiện đang giữ quyền im lặng và chờ khi có luật sư trong quá trình điều tra “thì bị trả thù bằng việc bị đưa vào bệnh viện tâm thần”.
Cũng theo bà Thảo, cuộc gặp giữa đại diện gia đình và các nhà ngoại giao kéo dài gần 2 giờ và không bị an ninh Việt Nam cản trở.
Bà Thảo chia sẻ thêm về sự quan tâm của các nhà ngoại giao:
| Gia đình tôi nói có nguyện vọng nhờ các đại sứ quán tác động để Việt Nam có dân chủ, nhân quyền, tác động để [chính quyền Việt Nam] trả tự do cho khoảng 260 tù nhân lương tâm. |
|---|
| Bà Trịnh Thị Thảo |
“Họ có nhã ý hỏi rằng gia đình có nguyện vọng gì? Gia đình tôi nói có nguyện vọng nhờ các đại sứ quán tác động để Việt Nam có dân chủ, nhân quyền, tác động để [chính quyền Việt Nam] trả tự do cho khoảng 260 tù nhân lương tâm, trong đó có mẹ tôi, em Tư và anh Phương”.
VOA đã liên lạc các đại sứ quán để tìm hiểu thêm về cuộc gặp ngày 18/5, nhưng chưa được phản hồi.
Hãng tin Reuters cho biết việc tống giam bà Thêu và con trai diễn ra vào thời điểm mà hồ sơ nhân quyền của Việt Nam đang được chú ý, với việc bỏ tù và đe dọa các nhà hoạt động, blogger và những người bất đồng chính kiến không có dấu hiệu hạ giảm, bất chấp việc Hà Nội tích cực theo đuổi các mối quan hệ kinh tế và ngoại giao chặt chẽ hơn với các quốc gia phương Tây, đáng chú ý nhất là Hoa Kỳ và Liên hiệp Châu Âu (EU).
Vào tháng 2 năm ngoái, đại diện của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội có cuộc gặp với nhà hoạt động Trịnh Bá Phương để nghe ông tường thuật chi tiết về cuộc đột kích xảy ra tại Đồng Tâm khiến ít nhất 4 người thiệt mạng.
Bà Thêu cùng hai con trai bị bắt ngày 24/6/2020 trong hai vụ án khác nhau, với cùng tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước”, theo Điều 117 Bộ Luật Hình sự 2015.
Truyền thông Việt Nam trích cáo trạng cho biết ông Trịnh Bá Tư và bà Cấn Thị Thêu “do có tư tưởng tiêu cực, bất mãn” nên trong khoảng thời gian từ ngày 9/1/2020 đến 14/1/2020, đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân phát trực tiếp 8 video có nội dung “dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân; bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân”.
Mạc Văn Trang
19-5-2021
Hôm 11/5/2021, ngồi nói chuyện với ông Trịnh Bá Khiêm càng hiểu thêm về bà Cấn Thị Thêu, vợ ông, gia đình ông.
Bà Cấn Thị Thêu sinh năm 1962, quê ở xã Ngọc Lương, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình, lấy ông Trịnh Bá Khiêm ở xã Dương Nội, huyện Hòai Đức, Hà Đông (nay là phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội). Ông bà có ba con: Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư và Trịnh Thị Thảo. Bà Thêu chỉ học hết lớp 6 nhưng là một phụ nữ thông minh, đảm đang và cả gia đình bà đều là những nông dân chăm chỉ, giỏi giang.
Năm 2008 thì xảy ra chuyện nông dân Dương Nội bị cướp đất, liên quan đến cuộc sống của hơn một nghìn hộ dân…
Nói “cướp đất” là đúng theo nghĩa đen. Vì dân bao đời đang làm ăn sinh sống yên ổn, bỗng chính quyền phổ biến “thu hồi đất cho dự án phát triển đô thị”. Họ đền bù cho dân 70 triệu đồng 1 sào 360m2 đất. Rồi họ hứa sẽ cấp đất cho dân “tái định cư”, đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho dân mất đất… Nhưng tất cả đều là hứa hão suốt hơn 10 năm qua! Còn đất, ông Khiêm cho biết, hiện nay doanh nghiệp bán hơn 100 triệu đồng 1m2 đất phân nền.
Trong khi dân chưa thông, chính quyền còn đang vận động; còn gần 400 hộ chưa đồng ý nhận tiền đền bù, thì họ cho máy ủi, máy xúc, đem hàng nghìn công an, xã hội đen về “cưỡng chế”. Họ ủi cả hoa màu, mồ mả, nhà cửa nằm trong “Bản quy hoạch dự án” do họ tự vẽ ra trên giấy.
Lúc đó bị công an đánh đập, dân còn kêu “Ới Đảng ơi, ới Bác Hồ ơi, nó cướp miếng cơm manh áo của dân thế này đây”! Người dân còn chửi công an: “Mày ăn cơm dân, mặc áo Đảng, mà ác với dân thế à”? Sự phản ứng của bà con hoàn toàn mang tính tự phát, bản năng: Nhiều chị bốc phân ném vào lực lượng cưỡng chế; giằng xé, cắn tay những kẻ định bắt mình, lăn lộn, la khóc, chửi bới, gào thét… Trong đó Cấn Thị Thêu là người can đảm và đưa ra nhiều lý lẽ đấu tranh…
Trước hành động “đánh lẻ, bẻ từng chiếc đũa” của bọn cưỡng chế, Cấn Thị Thêu đã mau chóng nhận ra rằng, bà con phải đoàn kết một lòng, sống chết có nhau và đấu tranh bằng lý lẽ, bằng pháp luật đến cùng, với lời thề:
“Dân Dương Nội quyết tử giữ đất”. Cấn Thị Thêu trở thành thủ lĩnh bất đắc dĩ, dẫn đầu bà con, đưa đơn khiếu kiện lên khắp các cơ quan công quyền từ Quận đến thành phố, lên Trung ương, suốt mấy năm ròng. Nhưng họ cứ đùn đẩy, xua đuổi, chẳng đâu giải quyết. Không những thế, các thế lực đen tối còn dùng mọi thủ đoạn đê hèn để đe dọa, khống chế, tiêu diệt ý chí đấu tranh của người dân.
Bao nhiêu tờ báo tiêu tiền thuế của dân, nhưng chỉ đứng về phía nhà cầm quyền, bưng bít sự thật. May có Nhà báo Tự do Nguyễn Tường Thụy đã nói lên sự thật, bênh vực dân oan. Trong bài “Cấn Thị Thêu, người phụ nữ kiên trung của nông dân Dương Nội”, ông viết:
“Ngày 28-11-2012 chúng sử dụng hàng chục tên xã hội đen kéo đến nhà chị đe dọa. Chúng chỉ vào mặt chị và nói rằng, nếu còn đi khiếu kiện nữa thì sẽ gánh chịu mọi hậu quả”.
“Năm 2012, chị bị đầu độc bằng thạch tín trong một bữa ăn có đông người. Chị được đưa đi cấp cứu ở Khoa Chống độc bệnh viện Bạch Mai và điều trị ở đó nhiều ngày”
“Biết trước rằng, thế nào cũng bị chúng bắt, chị viết sẵn bản di chúc để lại cho bà con:
“Khi tôi bị bắt thì gia đình và bà con hãy photo giấy ủy quyền này để mỗi người đi đòi sự công bằng cho tôi đều cầm trong tay một bản làm bằng chứng là đã có sự ủy quyền của tôi.
“Khi tôi bị bắt nếu Công an dùng nhục hình để ép cung, mớm cung và tra tấn đánh đập tôi đến chết thì tôi nhờ bà con và gia đình mang xác tôi đến các cơ quan chính quyền của thành phố Hà Nội và Chính phủ để làm sáng tỏ sụ việc. Nếu chính quyền làm ngơ trước cái chết của tôi thì gia đình và bà con hãy đưa thông điệp này đến Hội đồng nhân quyền Thế giới kêu gọi can thiệp giúp đỡ để lấy lại sự công bằng cho tôi và cả dân tộc Việt Nam”.
Thế là bà con Dương Nội, người tiêu biểu là Cấn Thị Thêu, đã giác ngộ ra rằng, không còn gì để tin vào “Đảng, Bác” nữa; nhà cầm quyền này đã dung túng cho bọn giặc nội xâm coi dân như kẻ thù. Và cuộc đấu tranh đòi ruộng đất phải gắn liền với đấu tranh cho quyền sống, quyền làm người, quyền công dân đã được Hiến định.
Từ đây Cấn Thị Thêu đi sâu tìm hiểu, ghi nhớ những điều in trong Hiến Pháp, Luật pháp để có lý lẽ đấu tranh; phải chụp ảnh, ghi hình các hành động bạo lực của các lực lượng cưỡng chế để tố cáo trước công luận; chị kêu gọi dân oan hãy đoàn kết lại; kêu gọi các nhân sĩ trí thức, những người đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền hãy giúp đỡ bà con Dương Nội trong cuộc đấu tranh này…
Trong cuộc cưỡng chế ngày 25/4/2014, khi Cấn Thị Thêu leo lên chòi cao để ghi hình lực lượng cưỡng chế, thì công an đưa một cần cầu lên trên chòi, dùng bạo lực bắt bà đưa xuống đất. Bà đã bị ngất đi, nhưng CA vẫn đưa bà về trại giam… Chồng bà và một số bà con cũng bị bắt trong vụ này.
Sau 2 phiên xử, bà bị kết án 15 tháng tù giam; chồng bà, ông Trịnh Bá Khiêm 18 tháng tù; ông Lê Văn Thanh 12 tháng tù; ôngTrần Văn Sang 20 tháng tù vì tội “Chống người thi hành công vụ”!
Trong bài viết về Cấn Thị Thêu, nhà báo Nguyễn Tường Thụy cho biết: “Ngày 29-8-2014 bà con Dương Nội nhận được lá thư của chị từ trong trại giam. Qua đó, chị cho biết chúng lại tiếp tục dùng thủ đoạn để mua chuộc chị. Sau này, qua hai người đã ra tù, bà con Dương Nội biết được chúng hứa cho chị 10 tỷ đồng, một số lô đất và sắp xếp công việc cho 3 người con của chị. Nghe thì thật hấp dẫn nhưng chúng đã nhầm đối tượng. Cấn Thị Thêu không đấu tranh cho quyền lợi của riêng mình. Chị từ chối thẳng thừng sự mặc cả đó vì chị không thể phản bội bà con Dương Nội, không phản bội lại lý tưởng tranh đấu của mình. Những lời nói của chị trong Lễ ăn thề quyết tử giữ đất còn đó”.
Cuối năm 2015 Cấn Thị Thêu ra tù, trước đông đảo bà con Dương Nội và những người mến mộ, bà đã có bài phát biểu nói vo chừng 6 phút, gây chấn động cộng đồng mạng. Thú thực tôi chưa thấy một quan chức nào của ta khoảng vài chục năm lại đây có nổi một bài hùng biện thu phục nhân tâm như bài nói của Cấn Thị Thêu. Xem:
Ra tù Cấn Thị Thêu tiếp tục cùng bà con kéo đi khiếu kiện, đòi công lý. Rồi bà lại bị bắt, và ngày 20/9/2016, Tòa án ND quận Đống Đa (Hà Nội) đã kết án bà 20 tháng tù giam về tội “Gây rối trật tự công cộng”.
Trong tù, Cấn Thị Thêu tiếp xúc với đủ loại nữ tù nhân: Môi giới mại dâm, gái mại dâm, buôn bán ma túy, trộm cướp, buôn người, lừa đảo, giết người, dân oan …bà đều cảm thông với họ và hiểu ra rằng, phần nhiều trong số đó đều là nạn nhân của chế độ này.
Ra tù lần này, Cấn Thị Thêu càng thấm thía, cuộc đấu tranh để giữ đất, đòi công lý, đòi quyền làm người là gian khổ, khó khăn, lâu dài…Bà cùng chồng con ra sức thâm canh đất đai ở quê ngoại Hòa Bình, vừa kiếm công ăn việc làm ổn định cho các con. Trịnh Bá Phương lấy vợ, sinh con, tần tảo bám trụ ít đất còn lại ở Dương Nội. Trịnh Bá Tư tốt nghiệp Đại học Thể dục thể thao, có phẩm chất và năng lực tốt, nhưng thuộc “thành phần gia đình nhạy cảm” nên không xin được việc làm theo chuyên môn đào tạo. Tư lập nghiệp bằng trồng và bán cây giống bưởi Diễn, cùng với chăn nuôi cá, gia cầm… Trịnh Thị Thảo cũng lập gia đình, chí thú làm ăn…
Tôi cùng mấy người bạn đã về thăm cái trang trại nhỏ bé tràn ngập những trái bưởi vàng ươm, tỏa hương thơm ngát và gian nhà ấm cúng của vợ chồng bà Thêu ở Hòa Bình. Mọi người đều vui mừng và khâm phục sức sống mãnh liệt, đầy sáng tạo của cái gia đình đáng trân quý này.
Biến cố Đồng Tâm xảy ra ngày 9/1/2020 đã gây chấn động tất cả những người có lương tri. Gia đình Cấn Thị Thêu bàng hoàng xúc động, thấu hiểu và đồng cảm với cái chết oan nghiệt của người nông dân quyết giữ đất Lê Đình Kình và những dân oan Đồng Tâm. Bà cùng với các con đã lăn xả vào cùng chia sẻ nỗi đau đớn tột cùng của các nạn nhân Đồng Tâm và nỗ lực nói lên sự thật, tố cáo tội ác man rợ của nhà cầm quyền đối với dân oan Đồng Tâm. Sự thật về vụ án Đồng Tâm có thể là nỗi khiếp sợ kinh hồn của nhà cầm quyền này, vì vậy phải bịt hết các nguồn thông tin “ngoài luồng” về Đồng Tâm.
Có lẽ vì thế, nên trước khi xử vụ án Đồng Tâm vào ngày ngày 7/9/2020, thì ngày 25/6/2020, bà Cấn Thị Thêu và hai con Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư cùng với bà Nguyễn Thị Tâm đã bị công an bắt giữ. Họ là những dân oan Dương Nội hỗ trợ dân oan Đồng Tâm đắc lực nhất.
Cả bốn người bị bắt về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 117 Bộ luật hình sự năm 2015. Thực chất đó chỉ là những thông tin về “sự thật Đồng Tâm”.
Ngày 5/5/2021 Tòa án ND tỉnh Hòa Bình đã đưa bà Cấn thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư ra xét xử, kết án tù 8 năm và quản chế 3 năm với mỗi người.
Bất công, đàn áp, dối lừa và nhà tù đã biến người nông dân Cấn Thị Thêu ban đầu như anh Pha, chị Dậu, đã giác ngộ, trưởng thành một nhân cách công dân; một con người không phải giác ngộ giai cấp mà cao hơn gấp vạn lần, là giác ngộ đấu tranh cho quyền sống, quyền làm người, cho công lý…vươn tới những giá trị phổ quát của nhân loại tiến bộ.
Nhà cầm quyền hãy một lần tự nhìn lại mình đi: Tại sao lại biến những người nông dân lương thiện, tha thiết gắn bó với ruộng đồng thành những Đoàn Văn Vươn, Đặng Ngọc Viết, Đặng Văn Hiến, Lê Đình Kình, Cấn Thị Thêu…? Tại sao lại biến những ruộng đồng ngàn năm “lành như đất” của dân tộc này thành “đất dữ” tranh cướp đầy nước mắt và cả máu, gây nên bao hận thù, oan khuất?
Nguyên nhân sâu xa từ đâu? Ai mới chính là những kẻ gây nên tội ác, gieo biết bao tai họa cho dân oan khắp trên đất nước này? Còn Cấn Thị Thêu, đúng như bà tuyên bố trước Tòa: “TÊN TÔI LÀ NẠN NHÂN CỦA CHẾ ĐỘ CỘNG SẢN”!
_____
Một số hình ảnh:
 Bà Cấn Thị Thêu và anh Trịnh Bá Tư tại phiên tòa ngày 5/5/2021 ở tỉnh Hòa Bình. Photo TTXVN |
Các tổ chức nhân quyền quốc tế lên tiếng phản đối phiên tòa xét xử và bản án của chính quyền Việt Nam đối với nhà hoạt động Cấn Thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư ngay sau khi một tòa án ở tỉnh Hòa Bình tuyên mỗi người 8 năm tù và 3 năm quản chế.
Hôm 5/5, bà Emerlynne Gil, Phó Giám đốc Khu vực của Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International), cho biết trong một thông cáo: “Việc kết tội này là một sự phản bội công lý. Bà Cấn Thị Thêu và con trai của bà, Trịnh Bá Tư, là những nhà bảo vệ nhân quyền dũng cảm nên lẽ ra phải được chính phủ Việt Nam bảo vệ, không bị sách nhiễu hay giam cầm.”
| Việc kết tội này là một sự phản bội công lý. |
|---|
| Bà Emerlynne Gil thuộc tổ chức Ân xá Quốc tế |
“Lẽ ra ngay từ đầu không nên bắt bà Cấn Thị Thêu và anh Trịnh Bá Tư, chứ đừng nói đến chuyện kết tội họ với những cáo buộc ngụy tạo,” người đại diện Ân xá Quốc tế cho biết thêm.
Tổ chức này cho rằng rõ ràng hai mẹ con bà Thêu đã bị trừng phạt để trả đũa cho hành động ôn hòa của họ nhằm phơi bày những bất công và vi phạm nhân quyền.
“Đáng buồn thay, ở Việt Nam, hoạt động bảo vệ nhân quyền ôn hòa đủ để đối mặt với án tù dài hạn,” bà Gil nói.
Tương tự, tổ chức nhân quyền Article 19 hôm 5/5 ra thông cáo cho biết việc kết án một bà mẹ và con trai Việt Nam vì hoạt động ủng hộ nhân quyền của họ cho thấy rõ sự đàn áp đang diễn ra đối với xã hội dân sự độc lập và việc biểu đạt trên mạng ở Việt Nam.
Ông Matthew Bugher, Trưởng chương trình Châu Á của tổ chức Article 19, nói: “Bản án hôm nay là một đòn mạnh khác đối với nền tự do Internet ở Việt Nam. Với mỗi lần kết tội một người bảo vệ nhân quyền, Việt Nam lại khẳng định vị thế là một trong những kẻ thù hàng đầu của quyền tự do ngôn luận trên thế giới.”
| Bản án hôm nay là một đòn mạnh khác đối với nền tự do Internet ở Việt Nam. |
|---|
| Ông Matthew Bugher thuộc tổ chức Article 19 |
Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam và Người Bảo vệ Nhân quyền hôm 5/5 ra một tuyên bố chung cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rằng việc bắt giữ bà Thêu cùng hai con trai của bà là độc đoán chỉ vì các hoạt động nhân quyền ôn hoà của họ.”
“Họ bị biệt giam trong giai đoạn điều tra, không có sự chứng kiến của luật sư trong các cuộc hỏi cung, và bị đối xử vô nhân đạo thậm chí đe doạ bởi cán bộ của cơ quan tố tụng, như anh Tư khẳng định trong phiên toà. Thêm vào đó, chúng tôi cho rằng các hoạt động nhân quyền của gia đình bà Thêu không vi phạm luật pháp Việt Nam, và phiên toà này không bảo đảm tính công bằng trong xét xử.”
Bà Thêu và anh Tư bị bắt và khởi tố vào tháng 10/2020 với cáo buộc “Tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 Bộ Luật Hình sự.
Hai tổ chức này kêu gọi Quốc hội Việt Nam xoá bỏ Điều 117 cùng nhiều điều khoản khác trong phần an ninh quốc gia của Bộ luật Hình sự vốn được sử dụng để dập tắt tiếng nói phản biện ôn hoà và khuyến nghị rằng Việt Nam cần nghiêm túc thực hiện các cam kết quốc tế về nhân quyền. để phát triển bền vững.
Xem Thêm: HRW kêu gọi phóng thích 3 mẹ con nhà hoạt động dân chủ Cấn Thị Thêu trước phiên toà 5/5
Ngay trước phiên tòa, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) đã phát đi thông cáo báo chí, kêu gọi chính quyền Việt Nam thả ngay lập tức bà Thêu và hai con trai – anh Trịnh Bá Phương cũng bị bắt và đang chờ xét xử - đồng thời bãi bỏ mọi cáo buộc đối với họ.
Ông John Sifton, Giám đốc vận động khu vực châu Á của HRW phát biểu: “Bà Cấn Thị Thêu và gia đình bà là những người bảo vệ nhân quyền dám lên tiếng ở Việt Nam. Chính phủ Việt Nam nên lắng nghe những người như gia đình dũng cảm này, không nên ném họ vào tù.”
Các tổ chức nhân quyền kêu gọi chính quyền Việt Nam hủy bỏ “bản án oan” này ngay lập tức và trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho bà Cấn Thị Thêu và anh Trịnh Bá Tư vì cho rằng họ bị chính quyền kết án chỉ vì thực hiện các quyền con người một cách ôn hòa.
 HRW. Trịnh Bá Tư và mẹ, bà Cấn Thị Thêu |
Hội đồng xét xử TAND tỉnh Hòa Bình ngày 5/5 tuyên phạt bị cáo Trịnh Bá Tư 8 năm tù, bị cáo Cấn Thị Thêu 8 năm tù với tội danh "Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống phá nhà nước".
Sau khi mãn hạn tù, các bị cáo phải chịu sự quản thúc trong thời gian 3 năm.
Bà Cấn Thị Thêu bị bắt cùng hai con trai là Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư ngày 24/6/2020.
Hiện chưa có lịch xét xử ông Trịnh Bá Phương - người hiện nay được giam ở trại giam số 1 Hỏa Lò, Hà Nội.
Ông Trịnh Bá Khiêm, chồng bà Cấn Thị Thêu, phát livestream trên Facebook cho hay ông đến tòa nhưng không được vào dự vì không có căn cước. Nhiều bà con Dương Nội cũng tới tham dự nhưng bị công an 'lùa sang bên kia đường'.
Sau đó, ông Khiêm được cho vào trong sân tòa nhưng không được vào trong phòng xử.
Con gái ông Khiêm là Trịnh Thị Thảo và con dâu Đỗ Thị Thu được tham dự phiên tòa.
Trong các video và hình ảnh được gia đình ông Khiêm đăng trên Facebook, có thể thấy có rất nhiều công an, cảnh sát, xe cứu hỏa, cứu thương... được huy động trước cổng tòa án Hòa Bình.
Cô Trịnh Thị Thảo viết trên Facebook rằng mẹ cô kể bà "bị giam chung với người nhiễm HIV, và phòng giam 7m2 giam 10 người, bảy ngày đầu phải uống nước bể".
Chính phủ Việt Nam luôn nói hệ thống chấp pháp của nước này tôn trọng nhân quyền và tôn trọng phụ nữ nhưng những thông tin nói trên không được truyền thông chính thống đăng tải.
"Đó là câu trả lời của bà Cấn Thị Thêu và ông Trịnh Bá Tư cho tòa về họ tên trong phần xác định lý lịch."
"Chứng kiến sự đanh thép, bất khuất ... của họ tại tòa, mất tự chủ, tôi chảy nước mắt vì xấu hổ," luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong bốn luật sư bào chữa cho bà Thêu và ông Tư, thuật lại vào giờ nghỉ trưa của phiên tòa.
 Thu Do. Lực lượng bảo vệ và xe cứu hỏa trước tòa án Hòa Bình hôm 5/5/2021 |
Ngay trước phiên tòa, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) đã phát đi thông cáo báo chí, kêu gọi chính quyền Việt Nam thả ngay lập tức bà Thêu và hai con trai, đồng thời bãi bỏ mọi cáo buộc đối với họ.
John Sifton, Giám đốc vận động khu vực châu Á của HRW phát biểu: "Cấn Thị Thêu và gia đình bà là những người bảo vệ nhân quyền dám lên tiếng ở Việt Nam. Chính phủ Việt Nam nên lắng nghe những người như gia đình dũng cảm này, không nên ném họ vào tù."
Thông cáo của HRW cũng cáo buộc chính quyền Việt Nam đã 'vi phạm các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế' khi không cho luật sư gặp bà Thêu và ông Trịnh Bá Tư trong suốt chín tháng, đồng thời không cho phép gia đình họ được thăm gặp.
 Thu Do. Người dân Dương Nội tới dự phiên tòa nhưng không được vào |
Ông Sifton nói: "Ngay cả khi đối mặt với sự ngược đãi và tàn bạo, bà Cấn Thị Thêu và gia đình đã thể hiện sự dũng cảm lớn lao khi theo đuổi hoạt động vận động nhân quyền, trong khi chính phủ Việt Nam lại thiếu can đảm lắng nghe những lời chỉ trích của công dân. Các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế của Việt Nam cần lên tiếng ủng hộ những người bất đồng chính kiến dũng cảm này và lên án thành tích đàn áp tồi tệ của Việt Nam".
Gia đình bà Thêu, một gia đình thuần nông dân ở Dương Nội, Hà Nội, bị mất đất sau khi nhà nước tịch thu cho 'dự án phát triển đô thị'.
'Tập kích Đồng Tâm' qua lời kể của Trịnh Bá Phương
Hai vợ chồng bà Thêu bị bắt tù lần đầu vào năm 2014 với tội danh 'chống người thi hành công vụ', khi bà Thêu quay phim vụ cưỡng chế đất ở Dương Nội.
Ra tù, bà Thêu tiếp tục biểu tình phản đối nạn cưỡng chế đất. Bà cũng tham gia vào các cuộc biểu tình vì môi trường, dân chủ, và ủng hộ các nhà hoạt động khác. Những việc này khiến bà bị chính quyền bỏ tù lần hai năm 2016.
Ra tù năm 2018, bà Thêu nói mình từ 'nhà tù nhỏ trở về nhà tù lớn', và tuyên bố đấu tranh đến cùng vì dân chủ và quyền cua người dân mất đất. Tham gia cùng bà trong các cuộc đấu tranh này còn có hai con trai là Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư.
Họ dùng mạng xã hội để lên tiếng về các vấn đề đất đai và các vụ việc khác mà họ cho là bất công trong xã hội.
Trước khi bị bắt, Trịnh Bá Phương là người tích cực đăng các tin, bài về vụ án Đồng Tâm, thu hút sự chú ý của dư luận trong và ngoài nước.
Trịnh Bá Phương và Trịnh Bá Tư cũng đăng trên Facebook vào ngày bị bắt video họ nói về việc 'không có ý định tự sát' trong tù, và nếu họ chết thì là do bị tra tấn, đánh đập. đồng thời yêu cầu những người ủng hộ và thành viên gia đình công khai thi thể của họ nếu họ bị giết, 'để vạch trần tội ác' chống lại họ.
Bà Thêu cùng hai con trai bị bắt ngày 24/6/2020 trong hai vụ án khác nhau, với cùng tội danh 'tuyên truyền chống nhà nước'.
Bộ Công an cho hay kết quả điều tra ban đầu 'xác định' ba mẹ con bà Thêu 'có hoạt động soạn thảo, đăng tải, phát tán các video clip, bài viết có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân nhằm mục đích chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, theo báo Tuổi Trẻ.
Cũng bộ này cho hay sau khi khám xét nơi ở của gia đình bà Thêu, cơ quan An ninh điều tra "đã thu được một số cuốn sách, một số tài liệu viết tay, đĩa CD, DVD... có nội dung liên quan đến hoạt động tuyên truyền chống Nhà nước."
Báo Công an Nhân Dân viết rằng Cấn Thị Thêu, Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư "trong quá trình hoạt động chống phá cũng thường được hậu thuẫn từ bên ngoài, các trang mạng thù địch tung hô, biến họ thành những con rối, ngông cuồng, thách thức luật pháp".
Tờ này mô tả bà Thêu nhiều lần tập trung hàng trăm dân ở Dương Nội để khiếu kiện, la ó, căng băng rôn, khẩu hiệu 'gây mất trật tự công cộng'. Rằng bà nhiều lần được răn đe nhưng 'không hối cải', lại còn lôi kéo hai con trai là Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư vào 'vòng tội lỗi'.
 Bà Cấn Thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư tại toà án tỉnh Hoà Bình hôm 5/5/2021. Báo Hoà Bình |
Tòa án tỉnh Hòa Bình vào chiều ngày 5/5 tuyên nhà hoạt động Cấn Thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư mỗi người tám năm tù và ba năm quản chế với cáo buộc tội ‘làm, tàng trữ, phán tán tài liệu tuyên truyền chống Nhà nước’ theo điều 117 Bộ Luật Hình sự Việt Nam năm 2015.
Luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong bốn luật sư tham gia bào chữa cho bà Cấn thị Thêu và Trịnh Bá Tư tại phiên xử, cho Đài Á Châu Tự do biết về kết quả phiên xử và một số nội dung liên quan:
“Tòa tuyên 8 năm tù và 3 năm quản chế cho mỗi người. Điều này không nằm ngoài dự kiến.
Cả hai người đều chuẩn bị tốt cho phiên tòa; họ điềm đạm, kiên định, mạnh mẽ. Tôi từng tham gia nhiều vụ án chính trị nhưng chưa thấy ai như họ.”
Thông tin từ gia đình cho biết cô Trịnh Thị Thảo, con gái bà Thêu và là chị của Trịnh Bá Tư cùng cô Đỗ Thị Thu, con dân bà Thêu, vợ Trịnh Bá Phương, được cho vào dự phiên xử. Ông Trịnh Bá Khiêm, chồng bà Thêu và cha của Trịnh Bá Tư không được vào dự với lý do không có giấy căn cước; tuy nhiên theo ông thì ông đang làm giấy này.
Cô Trịnh Thị Thảo và luật sư Đặng Đình Mạnh đều viết trên Facebook cá nhân về những đáp trả của bà Cấn Thị Thêu và con trai Trịnh Bá Tư tại tòa. Khi được hỏi họ, tên, cả hai đều trả lời ‘tên tôi là nạn nhân cướp đất’. Cả hai cho rằng chính quyền không đại diện cho người dân mà tiến hành cướp bóc khắp từ Bắc vào Nam.
Ngoài ra, bà Cấn Thị Thêu cho biết bà bị giam chung phòng với người bị nhiễm HIV và khi họ đánh nhau bà có can ngăn và bị chảy máu nên yêu cầu được đi xét nghiệm phơi nhiễm; nhưng trại giam không cho. Bà cho biết phòng giam rộng 7 m2 và giam 10 người.
Anh Trịnh Bá Tư nói trước tòa anh bị kiểm sát viên có tên Vũ Bình Minh chửi rủa và một điều tra viên cho biết nếu nhận tội án sẽ ở mức sáu năm, còn không sẽ bị tám năm tù.
Khi được tòa hỏi về các video clip liên quan vụ Đồng Tâm mà công an cho rằng chúng gây hoang mang cho người dân, cả hai trả lời họ muốn nói lên sự thật khách quan, tố cáo tội ác cho cả nước và thế giới biết nhằm ngăn chặn việc làm sai trái của các quan chức.
Bà Cấn Thị Thêu và hai con trai Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư cùng một người dân Dương Nội khác là Nguyễn Thị tâm bị bắt giữ vào ngày 24/6/2020.
Họ là những người tích cực đưa tin về vụ Đồng Tâm từ phía người dân trong cuộc.
Bà Cấn Thị Thêu từng bị tù hai lần vào năm 2014 và 2016 do kiên định đấu tranh giữ đất tại làng Dương Nội bị chính quyền địa phương thu hồi và giao cho công ty tư nhân một cách phi pháp.
